δωδεκάπολις

Αρχαίες ομοσπονδίες, που συνήθως συγκροτούνταν από την ίδια φυλή και αποτελούνταν από δώδεκα πόλεις. 1. Κοινόν των Αιολέων. Απαρτιζόταν από δώδεκα αιολικές πόλεις της Μικράς Ασίας, που αναφέρονται από τον Ηρόδοτο: Κύμη, Φρικωνίδα, Λάρισα, Νέον Τείχος, Τήμνος, Κίλλα, Αιγιρόεσσα, Πιτάνη, Αιγαίας, Μύρινα, Γρύνεια, Σμύρνη. 2. Κοινόν των Ιώνων. To αποτελούσαν οι πόλεις Μίλητος, Μυούντα, Πριήνη, Έφεσος, Κολοφών, Λέβεδος, Τέως, Ερυθρές, Κλαζομενές, Σάμος, Χίος και Φώκαια. Σε αυτές προστέθηκε, πριν από το 688 π.Χ., η Σμύρνη, που αποχώρησε από το Κοινόν των Αιολέων. Οι πόλεις αυτές συγκροτούσαν μια θρησκευτική ένωση, την Ιώνων Βουλή, με επικεφαλής τον πρύτανη. Κέντρο τους ήταν το Πανιώνιον, κοντά στο ακρωτήριο της Μυκάλης. 3. Δ. Πελοποννήσου. Κέντρο της ήταν το ιερό του Ελικώνιου Ποσειδώνα στην Ελίκη. Περιλάμβανε τις πόλεις Δύμη, Ώλενο, Φαρές, Τριταία, Πάτρα, Ρύπες, Αίγιο, Ελίκη, Βούρα, Αιγές, Αίγειρα και Πελλήνη. Αργότερα προστέθηκαν το Λεόντιο και η Κερύνεια, γιατί οι πόλεις Ώλενος, Ρύπες και Αιγές εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους.

* * *

δωδεκάπολις, η (Α)

ομοσπονδία δώδεκα πόλεων.